Dünya Doğayı Koruma Birliği’nin (IUCN) kırmızı listesinde yer alan nesli tükenme tehlikesi altındaki caretta caretta türü deniz kaplumbağalarının en önemli yuvalama alanlarından biri Antalya, Çıralı sahili.
Bölgede sürdürülen 20 yıllık çalışmanın verileri makaleye dönüştürülerek alanında dünyanın en önemli bilimsel dergilerinden Regional Studies in Marine Science dergisinde yayımlandı.
Makale bilimsel dergide yayımlandı
Caretta caretta kaplumbağalarının yuvalama aktivitesi ve bolluk eğilimine ilişkin makale, Cumhuriyet Üniversitesi’nden Prof. Dr. Bektaş Sönmez, ‘Caretta Ebesi’ olarak 20-25 yıldır görev yapan Habip Altınkaya, Çıralı Kıyı Koruma Koordinasyon Komisyonu Başkanı Erdal Elginöz ve Mustafa Ilgaz tarafından hazırlandı.
8 yılda 37 bin 830 yavru denize ulaştı
Deniz kaplumbağaları üzerinde uzun süreli izleme çalışmalarının popülasyon boyutu ve yuva yoğunluğu tahminleri hakkında güvenilir veriler sağladığına işaret edilen makalede, Çıralı Plajı’nda son 7 yılda toplam 852 yuva farkedildiği vurgulandı.
Toplam 68 bin 443 yumurta bırakıldığı bunların yüzde 60’ının yumurtadan çıktığı ve yavruların yüzde 92’sinin denize ulaşabildiği bilgisi verildi.
Çıralı’nın önemli bir üreme alanı olduğu kanıtlandı
Erdal Elginöz, 20 yılda toplanan verilerin bir buçuk yıl değerlendirilmesi sonucunda makaleye dönüştüğünü söyledi:
“Özellikle son 7 yılda Çıralı’da caretta yuva sayısında önemli artış olduğu belirlendi. Bununla artık Çıralı’nın önemli bir deniz kaplumbağası üreme alanı olduğunu kanıtlamış olduk. Bu çok önemli.”
98 kaplumbağa yumurtlamak için Çıralı’ya geldi
Farklı yöntemler kullanarak yıllar içinde Çıralı’da yumurta bırakan deniz kaplumbağa sayısını tespit etmeye çalıştıklarını söyleyen Elginöz, gelen kaplumbağaların her zaman aynısı olmadığını ifade etti:
“Şu anda Çıralı’da yumurtlama için gelen toplam 98 anaç deniz kaplumbağası belirledik. Her biri her yıl gelmiyor ama 2-3 yılda bir dönüşümlü olarak geliyor. Her yıl gelen yok. “
Yuvadan çıkış süresi 47 güne düştü
Araştırmalarında iklim değişikliğine bağlı olarak yumurta kuluçka sürelerinin kısaldığını söyleyen Elginöz, şunları söyledi:
“Önceki yıllarda yuvadan çıkış süreleri 50-60 gün iken, 47 güne kadar indiğini tespit ettik. Bunun da iklim değişikliğine bağlı kumun aşırı ısınması ve geceleri soğuyamaması gibi bir nedenle olduğunu düşünüyoruz. Yavrunun yeterince gelişmeden yuvadan çıkması zayıf olmasına sebep olabilir. Tabi bu da deniz kaplumbağalarının geleceğini tehdit eden bir durum.”
İklim değişikliği ile yavrular sadece dişi doğabilir
Elginöz, yuva içi ısının yüksek olmasının bir diğer olumsuz sonucunun da yumurtadan çıkan yavruların hep dişi olmasına sebebiyet vereceğini ifade etti:
“Kaplumbağa yavrularının cinsiyeti, yuvanın ısısına bağlı olarak değişir. Yüksek ısıda dişi, düşük ısıda erkek yavrular oluşur. Önümüzdeki yıl yuva içi sıcaklıkları ölçecek özel termometreler kullanarak iklim değişikliğinin caretta yuvaları içindeki etkisini kanıtlamaya çalışacağız.”
Kaplumbağaların Çıralı’ya yuvalamasındaki artışın sebebinin Tekirova, Boncuk ve Maden gibi yakın koylardaki kumsallardaki yuva sayılarının azalmasına bağlayan Elginöz, bölgelerdeki yoğun turizm aktivitelerinin yoğunluğu nedeniyle kaplumbağaların Çıralı’ya geldiğini dile getirdi.